نگاهی به تاریخچه چوب در معماری
افسانه تاریخچه چوب در معماری مبتنی بر ساختارهای چوبی بدوی، مربوط به بیش از ده هزار سال پیش است. از اواخر قرن هجدهم، معماری متکی بر استفاده از عناصر ارگانیک و طبیعی بوده و ریشه در فرهنگ دوران باستان داشته است. امروزه نیز استفاده از چوب به یک علم کاربردی و خود مرجع تبدیل شده است و این اسطوره، به نوبه خود جایگاه قابل تاملی در تاریخ دارد. به طوری که سازههای چوبی مشکوفه از دورههای باستان شناسی مختلف و مستندات موجود در تاریخ هنر، قوم شناسی و تاریخ معماری گواه این حقیقت هستند. وابستگی انسان به چوب در بین انواع سازههای تاریخی و یا نقش نگارههای موجود در غارها نشان میدهد که اگرچه استفاده از این ماده با توجه به سبکهای فعلی تغییر کرده است؛ اما شاکله معماری از ابتدا نیز شامل استفاده از همین محصول طبیعی بوده است. بنابراین دور از واقعیت نیست که بگوییم از زمان طلوع تمدن بشریت تاکنون، چوب یکی از محبوبترین مصالح ساختمانی بوده است. این در حالی است که انسان در تمدنهای بعدی متوجه این موضوع شده است که از چوب نیز میتواند به عنوان مادهای برای ساخت لوازم جانبی زندگی استفاده کند. دقیقا به همین دلیل است که امروزه نیز بسیاری از بخشهای دکوراسیون داخلی ساختمانهای پر زرق و برق همچنان با چوب ساخته میشوند. این ماده شگفتانگیز و در دسترس، از ابتدا انتخاب ما برای ارتباط با طبیعت و هماهنگی با محیط پیرامونمان بوده است. تاریخچه چوب در معماری نشان میدهد که ساخت ساختمانهای الهام گرفته شده از معماری بومی با استفاده از چوب، قبل از صنعتی شدن زندگیهای شهری، بسیار رایج بوده است.
معماری مبتنی بر چوب
همانطور که تاریخچه چوب در معماری نشان میدهد این متریال، محصولی متنوع و مقرون به صرفه میباشد که شامل طیف گستردهای از کاربردها و موارد استفاده است. کاربرد چوب در معماری مزایای زیادی دارد و در انواع مختلفی از طراحیها مورد توجه قرار میگیرد. اما به طور کلی مزایای مربوط به استفاده از چوب در ساخت و ساز و معماری عبارتند از:
- تجدیدپذیری
در حال حاضر در سراسر دنیا آگاهی از اهمیت استفاده از مواد تجدیدپذیر در همه زمینههای زندگی، از جمله ساخت و ساز و معماری افزایش یافته است. بر این اساس چوب یک ماده تجدیدپذیر است و در مقایسه با بسیاری از مصالح ساختمانی، از انرژی و منابع کمتری برای پردازش و تهیه آن استفاده میشود. به عنوان مثال حذف CO2 از اتمسفر را میتوان جزو خصوصیات سودمند موثر بر محیط زیست دانست. هزاران سال است که چوب یک ماده ساختمانی محبوب میباشد و به نظر میرسد این روزها با آگاهی بیشتر از تأثیر سایر مصالح ساختمانی بر محیط زیست، مقبولیت بیشتری پیدا کرده است. - استحکام
همانطور که میداندی هزاران سال است که بشر از چوب در ساخت و ساز استفاده میکند و این موضوع اصلا تصادفی نیست. از این ماده فوقالعاده با دوام میتوان در ایجاد ساختارهای محکم برای سازهها بهره برد. در مواردی نیز چوب میتواند تحمل وزن بهتری را نسبت به سایر مواد و مصالح ساختمانی همانند فولاد داشته باشد. - عایق
چوب یک عایق بسیار عالی است و میتواند بسیار بهتر و سریعتر از دیگر مواد و مصالح ساختمانی در برابر امواج صدا، گرما و سرما از سازه محافظت کند.
سخن پایانی
چوب همیشه یکی از اصلیترین مصالح ساختمانی بوده است که بشریت برای ساختن سازههای ظریف، زرق و برق دار و دارای اهمیت تاریخی، از گذشته تا به حال از آن استفاده کرده است. اما آینده این ماده شگفتانگیز چگونه خواهد بود؟
گمانهزنیها بر اساس اجرایی شدن ایدهها و طرحهای بیشمار معماری حاکی از آن است که در دوران مدرن امروزی نیز از چوب به عنوان یک ماده ضروری و یک نوع مصالح ساختمانی استفاده شده و به نظر میرسد کاربرد آن در معماری آینده نیز در حال رشد و افزایش است. از آنجا که به لطف دانش مهندسی با تولید ترمووود یا همان چوب حرارت دیده دامنه کاربردهای این ماده طبیعی به دلیل حذف معایب آن افزایش پیدا کرده است؛ امروزه از ترمووود به عنوان چوب ترمو نما، متریال مناسب برای اجرای پرگولا، آلاچیق، روف گاردن، محوطه سازی فضای استخر، محوطه سازی باغ و اجرای انواع دکوراسیون داخلی استفاده میشود. تاریخچه چوب در معماری حاکی از اهمیت تاریخی این ماده قدیمی در جریان اصلی معماری ملل است. بنابراین پیشینه چوب به عنوان یک ماده ساختمانی نشان میدهد که عملکرد هیچ یک از مصالح ساختمانی دیگر قابل مقایسه با این محصول نیست و ما خوشحالیم که شاهد استفاده اصولی این ماده در صنایع مدرن هستیم.