نمای اکثر مناطق شهری از آسفالت، قیر سیاه و پشت بام‌های موزاییکی و یا سنگی پوشیده شده است. در فصول گرم و تابستان، گرما بر پشت بام‌های بی‌روح و خلوت می‌تابد و در زمستان نیز، برف و آب بر روی سطوح سخت و نفوذ ناپذیر آنجا جمع می‌شود تا در نهایت به ناودان‌ها برسد. عملا ساکنین هیچ میل و رغبتی برای عبور و مرور از پشت بام‌ها ندارند مگر اینکه نیاز پیدا کنند. اما امروزه در صنعت ساختمان‌سازی و طراحی نما و فضاهای داخلی، روند جدیدی وجود دارد که یکنواختی پشت بام‌ها را از بین می‌برد. روف گاردن یا همان پشت بام سبز که مدت‌هاست در اروپا محبوبیت پیدا کرده؛ به عنوان یک روش جذاب برای ارتقا کیفیت زندگی شهری و ارتباط بیشتر با محیط زیست استفاده می‌شود. در ایران نیز در حال حاضر ساختمان‌های زیادی مجهز به روف گاردن شده‌اند. طراحی روف گاردن به وسیله گیاهان و متریالی همچون ترمووود در پشت بام نه تنها به عنوان یک آپشن اضافه برای ساختمان در نظر گرفته می‌شود؛ بلکه مشکلات سقف‌های معمولی را نیز حل می‌کند. از طرفی بیشتر ساکنین منازل و حتی صاحبان مشاغل به طراحی چنین فضای سبزی در دل فضاهای شهری علاقه دارند. بام سبز بدون ایجاد اختلال در زیرساخت‌های شهری، زمینه ایجاد یک پوشش گیاهی سنتی را در فضای پرت و بلااستفاده ساختمان فراهم می‌سازد. در واقع این محل فضای فراموش شده‌ای را پر کرده که برای استفاده ساکنین مفید است. از آنجا که این محیط تنها قابلیت دسترسی اعضا و ساکنین همان ساختمان را دارد؛ بسیار دنج و خصوصی می‌باشد. از این رو امروزه بیشتر کارفرمایان در اجرای بناها، حتما به طراحی بام سبز یا روف گاردن توجه کرده و آن را جزو یکی از قسمت‌های مفید ساختمان در نظر می‌گیرند.
مزایای بام سبز برای سازه‌ها
تحقیقات مهندسی نشان داده به دلیل سیستم زهکشی بسیار عالی و پیچیده پوشش سطح پشت بام، دوام پشت بام سبز در مقابل پشت بام‌های معمولی بیشتر است. از سویی دیگر، یک بام سبز مهندسی شده، با عایق‌بندی طبیعی که ایجاد می‌کند؛ می‌تواند هزینه‌های مصرف انرژی را کاهش دهد. این مکان همچنین با کمک مصالحی همچون چوب ترمو نما فضایی دنج و آرام طبیعی را برای ساکنین و پرندگان ایجاد می‌کند. در مقیاس وسیع‌تر، بام‌های سبز کیفیت هوا را بهبود می‌بخشند و به کاهش اثر جزیره حرارتی شهری(شرایطی که در آن شهر و حومه شهر گرما را جذب و به دام می‌اندازند) کمک می‌کند. هرکسی که در یک روز گرم و تابستانی از یک پارکینگ داغ عبور کرده باشد؛ اثر جزیره گرما را احساس کرده است.
منافع عمومی بام سبز یا روف گاردن
طراحی و اجرای بام‌های سبز برای عموم نیز منافعی دارد که عبارتند از:
- از طریق چرخه شبنم و تبخیر روزانه، گیاهان در سطوح پشت بام‌ها قادر به خنک‌سازی شهرها در ماه‌های گرم تابستان و کاهش اثر جزیره گرمایی شهری (UHI) هستند. در غیر این صورت نور جذب شده توسط گیاهان به انرژی گرمایی تبدیل می‌شود.
- بام‌های سبز همچنین می‌توانند به کاهش گرد و غبار و ذرات معلق در سطح شهر کمک کرده و حجم زیادی از دود و آلودگی هوا را تجزیه کنند. این موضوع می‌تواند به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و سازگاری مناطق شهری با آب و هوای مطبوع و تمیز نقش داشته باشد.
- سقف‌های سبز میزان رواناب آب باران و طوفان را کاهش داده و همچنین زمان جاری شدن این رواناب‌ها را در سطح معابر و خیابان‌ها به تأخیر بیاندازند. در نتیجه باعث کاهش تنش در سیستم‌های فاضلاب شهری در فصول پر باران می‌شود.
- رشد بازارهای بام سبز فرصت‌های شغلی جدیدی را در رابطه با تولید و پرورش گیاهان، طراحی، نصب و نگهداری از آنها ایجاد می‌کند.
- پتانسیل قابل توجهی برای رشد گیاهان و گسترش فضای سبز جدید در مناطق متراکم شهری به وجود می‌آورد که قبلا این فضاها عملا غیرقابل استفاده بودند.
- تنوع بصری و محیطی یک بام سبز می‌تواند تأثیرات مثبتی بر سلامت جامعه و موضوعات روانشناختی داشته باشد.
مزایای خصوصی بام سبز یا روف گاردن
برای بهرمندی از فضای سبز در محیط شهری و فضاهایی که کمتر امکان دسترسی و ایجاد پوشش گیاهی در آنها وجود دارد؛ بام سبز یا روف گاردن جایگزین مناسبی است. این فضاسازی مزایای بسیار مثبتی را برای ساختمان و ساکنین آن به همراه دارد. برخی از این مزایا‌ها عبارتند از:
- عایق‌بندی ارائه شده توسط بام‌های سبز می‌تواند میزان انرژی مورد نیاز برای تعدیل دمای ساختمان را کاهش دهد. زیرا سقف‌ها بیشترین میزان از دست دادن گرما در زمستان و سرما در تابستان را دارند. تحقیق منتشر شده توسط شورای تحقیقات ملی کانادا نشان داد که یک بام سبز گسترده و پر گیاه، بیش از ۷۵ درصد اتلاف انرژی روزانه برای تهویه هوا در تابستان را کاهش می‌دهد.
- سقف‌های سبز عایق صوتی بسیار خوبی به ویژه برای اصوات با فرکانس پایین هستند. یک سقف سبز در پشت بام می‌تواند آلودگی صوتی خارج از ساختمان را به میزان ۴۰ تا ۵۰ دسی‌بل کاهش دهد.
- سقف‌های سبز یا روف گاردن می‌تواند قابلیت بازاریابی و فروش ساختمان را افزایش دهد. آنها نماد پیروی از جنبش ساختمان سبزی هستند که به راحتی قابل شناسایی می‌باشند. بنابراین می‌توانند انگیزه‌ای برای علاقه‌مندان به مزایای متعدد ارائه شده از سوی بام‌های سبز باشند.
- بام‌های سبز می‌توانند محلی برای اجتماعات ساختمانی، گذران اوقات فراغت ساکنین، احداث کافه در ساختمان‌های تجاری و… باشند.
بنابراین بام سبز بامی است که تمامی یا قسمتی از آن با پوشش گیاهی، درختان و چوب نما پوشانده شده است. انتخاب انواع پوشش گیاهی وابسته به شرایط اقلیمی، میزان سایه اندازی و کیفیت آب و هوای منطقه می‌باشد تا بتوان در تمامی فصول سال پوشش گیاهی آن را حفظ کرد. زمانی که هیچ فضای سبزی در محیط‌های شهری وجود ندارد؛ روف گاردن راهکاری برای دعوت از طبیعت به محیط منازل و ساختمان‌ها است. همچنین در چیدمان این فضا، هیچ محدودیتی برای اجرای دکوراسیون مدرن و سنتی وجود ندارد. می توانید برای کسب اطلاع از مزیت های این سازه های چوبی چشم نواز مطلب نمای چوبی و مزیت های آن را مشاهده کنید.
